Kripto Paraların Miras Hukukunda Karşılığı
Kripto Paraların Miras Hukuku Değeri
Aşağıdaki paylaştığımız Antalya BAM kararı, kripto paraların miras hukuku anlamında tanındığını ve terkenein bir parçası olduğunun kabul edilmesi açısından son derece önemlidir. Antalya Bölge Adliye Mahkemesi bir Yargıtay kararına atıfta bulunduktan sonra davacının terekenin tespiti bakımından murisin kripto para varlığının araştırılmasını istemesi haklı bulunmuştur. Öte yandan kararda dikkatimiz çeken bir husus ise, yerel mahkemenin bu haklı davayı “özel hayat” gibi saçma sapan bir gerekçeyle reddetmiş olmasıdır.
“Talep eden vekili mahkemeye sunduğu dilekçesinde özetle; müvekkilinin eşi ********’in trafik kazası sonucu 13/07/2019 tarihinde vefat ettiğini, geride mirasçı olarak müvekkili X ile müşterek çocuk Y’nin kaldığını, murisin sağlığında 0(532)……. numaralı GSM hattını ABD menşeli Apple marka cep telefonu ile kullanmakta olduğunu, Apple marka telefonlarda iCloud isimli bulut bilişim sisteminin kullanıldığını ve cep telefonunda mevcut olan fotoğraf, video, ses kayıtları, medya dosyaları, dokümanlar, mailler, notlar gibi birçok verinin bu sistem üzerinde kayıtlı olduğunu, bu dokümanlara ise yalnızca Apple kimliği ve şifresi ile erişilebildiğini, murisin kullandığı Apple kimliğinin ……..@gmail.com” olduğunu ancak müvekkilinin bu iCloud hesabına erişebilmesi için murisin şifresini bilmesi gerektiğini, müvekkilinin bu iCloud hesabına bağlı olan ve bu hesap vasıtası ile kontrol edilen terekeye konu olabilecek mal varlığının olduğunu bildiğini, hesapta e-ticaret sitesi hesabının, hediye çeklerinin ve kuponların olduğunun bilindiğini, cep telefonunda yer alan müvekkil ve oğlu ile birlikte çekilmiş yüzlerce fotoğraf ve videonun bulunduğunu, müvekkilinin yukarıda anlatılan taleplerinin karşılanması amacıyla Apple Teknoloji ve Satış Limited Şirketi ile iletişime geçtiğini ancak firma tarafından müvekkiline mahkeme kararı sonrasında erişim izni sağlanacağı bilgisinin verildiğini, ilgili şirketin müvekkiline müteveffa eşinin mail hesabına bağlı iCloud hesabına erişim izni vermek için; erişim sağlanması için ilgili şirketin taleplerinde bildirdiği hususlarda karar verilmesini talep etmiştir. Mahkeme talebin reddine karar vermiş; bu karara karşı istinafa başvurulmuştur.
Talep özünde terekenin tespitine ilişkindir. Mahkemece talebin reddine karar verilmesi üzerine talep eden vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. Terekenin tespiti Türk Medeni Kanununun 589. ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir.
Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 11/06/2019 tarih ve 2016/6394 Esas, 2019/5096 Karar sayılı ilamında terekenin tespitine ve korunmasına ilişkin yasanın bu düzenlemelerini yorumlamıştır. Alıntılanan Yargıtay ilamı çerçevesinde eldeki dosyada hiç bir araştırma yapılmaksızın talebin reddine karar verilmesinin hatalı olduğu anlaşılmaktadır. Bununla birlikte eldeki dosyada özel bir durumun söz konusu olduğu da açıktır. Zira talep eden müteveffanın “Apple iCloud” kimliğinin terekenin aktifinde olduğunun da tespitini talep etmiştir.
Gelişen teknolojilerin insan hayatını kolaylaştırması yanında bir kısım yeni kavramlar ve hukuki sorunlar yarattığı bilinen bir gerçektir. Bunların en başında da mülkiyet kavramının başkalaşımının geldiği söylenebilir. Günümüzde dijital mal varlıklarının inkar edilemez ve göz ardı edilemez bir gerçek olduğu, kripto para olarak anılan ve uluslararası ödemelerde dahi kullanılan bu tür dijital sistemlerin var olduğu, yine astronomik reklam gelirleri sağlayan sosyal medya hesaplarının gün geçtikçe arttığı, aynı şekilde Youtube ve benzeri dijital platformlarda salt reklam geliri ve hatta ücretli üyelik sistemi ile hizmet veren kanallar oluşturulduğu bir ortamda dijital mal varlığı ve dijital miras ile ilgili olarak yasal bir düzenleme bulunmadığı, bu konuda yasal bir boşluk bulunduğu değerlendirilmiştir.
Sonuç olarak, mahkemece tespit talebi gereğince murisin ölüm tarihi itibariyle tüm aktif ve pasif mal varlığının tespiti ve bu minvalde dijital mal varlığının terekesine dahil olması gerektiği nazara alınarak dijital terekesinin de tespiti yapılarak araştırma ve inceleme sonucunda bir karar verilmesi gerekirken, ölü kişinin e-posta hesabının özel hayatın gizliliği kapsamında değerlendirilerek talebin reddine karar verilmiş olması hatalı olmuştur.” (Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 6. HD. 2020/1149 E., 2020/905 K. 13.11.2020 T.)
Yukarıdaki BAM kararının kripto paraların haczedilebilirliği ve ayrıca kripto parala tedbir konulması gibi yazılarımızda paylaştığımız diğer mahkeme kararları ile uyumlu olduğunu söyleyebiliriz.
